Kogerstraat 1, Den Burg
Type monument: Woonhuis
Soort monument: Rijksmonument
Locatie: Kogerstraat 1, Den Burg
Beschrijving
In gebruik als oudheidkamer van de Stichting Texels Museum. In één van de oudste huizen van Texel (1599) huist tegenwoordig een klein, aantrekkelijk museum. Ooit was het een gastenhuis voor mensen die niet van het eiland kwamen, maar bijvoorbeeld werk zochten in Den Burg. De eerste drie nachten was het verblijf gratis. Vierhonderd jaar geleden waren in heel Nederland van dergelijke voorzieningen.
Het huis lag eigenlijk net buiten het dorp, aan de andere kant van de gracht. Op de hoek Stenenplaats/Binnenburg was een ophaalbrug. De kastanjeboom die u midden op de Stenenplaats ziet is van 1812. In 1954 is het pand gerestaureerd en werd de Oudheidkamer geopend en toont objecten die afkomstig zijn van Texelse families.
Het museum geeft een beeld van de inrichting van een huis van welvarende mensen van ongeveer 100 jaar geleden. De collectie omvat ondermeer meubilair, huisraad, prenten, foto’s en kleding. De collectie wordt op de benedenverdieping
gepresenteerd door middel van in Oud-Hollandse stijl ingerichte kamers. Het suggereert een huis zoals dat eind negentiende begin twintigste eeuw werd bewoond door een Texelse familie. Op de zolderverdieping worden de tijdelijke exposities getoond. Ook bezit de oudheidskamer een kelder.
De Oudheidkamer geeft ook toegang tot de kleinste openbare kruidentuin van Nederland. Volledig ingesloten tussen muren en gebouwen treft u hier ruim honderd verschillende soorten planten en struiken. De tuin is slechts 70 vierkante meter groot en straalt een serene rust uit.
De grote trots van de tuin is het beroemde schermbloemige zwartmoeskervel(smyrnium olusatrum). Deze oudste Hollandse wilde groente werd in vroeger tijd in de soep verwerkt, maar verdween in 1781, tot hij in 1944 werd herontdekt door Jac.P. Thijsse. De plant smaakt naar selderij en wordt bij koken donker, vandaar de naam (olusatrum = zwarte groente); in Engeland verbasterd tot ‘alexanders’. In de 17de eeuw was het een op Texel algemeen voorkomend kruid, dat elders in het land echter niet groeide. Het wordt nog steeds op het eiland in sommige tuinen aangetroffen. Aangezien in het Texelse bos ook een andere ouderwetse groenteplant voorkomt, namelijk het zuringachtige Patientie (Rumex patientia), is er reden om aan te nemen dat Zwartmoeskervel hier niet zonder hulp van de mens terecht is gekomen.
Minder bekende kruidensoorten als roomse kervel, Colchium, Agrimonia en gifsla, staan naast de alledaagse salie en bieslook. Ook vindt u er door de Harry Potter boeken bekend geworden Mandragora(alruin).
De tuin wordt door vrijwilligers met grote zorg onderhouden.