Binnenburg 2, Den Burg
Type monument: Kerk
Soort monument: Rijksmonument
Locatie: Binnenburg 2, Den Burg
Beschrijving
De naam van deze kerk is ‘De Burght’ en behoort tot de Protestantse gemeente. Deze kerk is bijzonder oud. Voorheen stond hier een Romaans tufstenen kerkje. De bouw van de huidige kerk begon in 1470 en was gereed in 1482.
Voordat de aanvallen van de Watergeuzen(1571) in gang werden gezet was het gebouw dus al honderden jaren oud en niet protestants. De huidige muur rond het kerkhof was toen kloostermuur, waarbinnen de nonnen woonden. De watergeuzen prefereerde de ‘nieuwe’ godsdienst van Luther en richtten veel vernielingen aan op Texel. Dat ging niet alleen om de beelden, ook de oude pastoor werd ‘stukgeslagen’. De overgebleven nonnen vonden het te gevaarlijk worden en zij kregen permissie zich terug te trekken in Leiden, waar hun orde gevestigd was. Twee Texelse burgmeesters ondernamen in 1580 een hachelijke reis naar Dordrecht, om Prins Willem van Oranje toestemming te vragen om van het oude klooster een weeshuis te mogen maken. Dat mocht en zo geschiedde.
De huidige kerk is een laat-gotische driebeukige kerk die dateert van 1452. De kerk heeft een ingebouwde toren, wat niet zoveel voorkomt. De spits van de toren, welke er in 1539 afwaaide, werd in 1604 weer opgemetseld. Tijdens de Russenoorlog op Texel is de kerk zwaar beschadigd zodat deze gerestaureerd moest worden. Deze restauratie was gereed in 1952. In de jaren 1997 en 1998 heeft nog een restauratie aan de toren en de spits plaatsgevonden. De restauratie van het interieur is afgerond in 2002 en in 2010 is het dak voorzien van een nieuwe dekking met leien en zijn gedeelten van de dakconstructie vernieuwd. Regelmatig vindt een behandeling van het gewelf tegen de bonte knaagkever plaats.
Het orgel in de kerk is gebouwd door Garstenhouwer en Hillebrand en kwam gereed in 1818. Het prachtige front bestaat voor een groot gedeelte uit rondhouten imitatiepijpen die alleen dienen voor de sier. Achter dit front staan de echte pijpen en de windlade met een eenklaviers orgel. Het klavier bevindt zich eveneens aan de achterzijde en heeft 12 registers en een aangehangenpedaal.
De om de kerk gelegen begraafplaats is nog steeds in gebruik en wordt door vrijwilligers onderhouden. In de kerk bevindt zich een kelder waarin urnen kunnen worden geplaatst.