Stengweg 19, De Cocksdorp
Type monument: Woonhuis
Soort monument: Rijksmonument
Locatie: Stengweg 19, De Cocksdorp
Beschrijving
In 1838 werd Dorpzicht, in eerste instantie Dorpzigt genaamd, als directiewoning gebouwd in de nieuwe polder Eierland, door de inpolderaars, de ‘Societeit van Eigendom van Eierland’. Ze noemden het een herenhuis met onderliggende wijnkelder. Het huis was bestemd voor Paulus Klaasz. Langeveld (1794-1850), die er ging wonen “tot de voortdurende uitoefening der directie” van de nieuwe polder.
Langeveld was gedelegeerd commissaris van de Societeit en kreeg in 1838 een vaste aanstelling als directeur tegen een salaris van fl 5.000,- en een woning ter waarde van fl 6.000,-. Timmerman Van der Kloot, vast in dienst van de Societeit, maakte een tekening voor de nieuwe directiewoning maar de Societeit, lees De Cock, vond deze plannen te kostbaar. Tenslotte maakte Van der Kloot een nieuwe tekening met als resultaat Dorpzicht. Het huidige adres van Dorpzicht is Stengweg 19. Langeveld ging met gezin, dienstbode, kindermeid en knecht op Dorpzicht wonen. In 1842 werd hij dijkgraaf a.i. van de Eierlandse polder en liet het poldertje de Volharding bedijken. Dorpzicht werd na 1840 verkocht aan Izaak van den Borch Heer van Heemstede, die in Leiden woonde. Van den Borch verpachtte de inmiddels boerenhoeve geworden directiewoning aan diverse pachters. In 1851 kwam Jan Pietersz. Reuvers (1814-1871) op de boerderij. Tot 1990 bleven er Reuvers op Dorpzicht wonen en werken. In 1891 verbrandde de boerderij met schuur, de voorraad hooi en het geoogste graan ten gevolge van blikseminslag. Doordat de zaak goed was verzekerd, werd alles snel herbouwd. De doairiere van Cremer van den Berch van Heemstede verkocht de boerderij met 157 hectare land in 1903 aan Baron van Tuijll van Serooskerken voor de som van fl 30.170,-. De baron en aanhang waren verwoede jagers en de tijd van de eendenjachten brak aan. Nadat de laatste Reuvers, Willem Jan, vertrokken was, werd Dorpzicht met 75 hectare land in 1989 verkocht aan de Dienst Landbouw Beheer. Willem Reuvers behield 15 hectare gras- en rietland in pacht langs de Roggesloot, zodat hij het rietbedrijf kon voortzetten. Landbouworganisaties vreesden op de overige 60 hectare voor een tweede rotganzenreservaat en protesteerden hevig. Dorpzicht werd een rijksmonument. Van de landerijen werd 40 hectare bezit van Staatsbosbeheer. Tezamen met de 80 hectare van Sir Robert Peel en overige landerijen, waaronder die van hoeve Zeeburg, is het gebied sinds 1997 het grootste vogelopvanggebied van Texel.